Depression, Anxiety Disorders, Quality of Life and Stress Coping Strategies in Hemodialysis and Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis Patients

Amaç: Bu çalışmada hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) tedavisi uygulanan kronik böbrek hastaları ve kontrol grubu katılımcılarını depresyon, anksiyete bozuklukları, yaşam kaliteleri ve stresle başa çıkma tutumları açısından karşılaştırmak, psikiyatrik hastalıklarla karşılaşma sıklığını ve bununla ilişkili faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza 42 hemodiyaliz ve 41 SAPD tedavisi alan kronik böbrek yetmezliği hastası ile hasta gruplarıyla benzer sosyodemografik özellikler gösteren 41 sağlıklı kişi alındı. Çalışmaya dahil edilme kriterleri; hastaların en az 1 yıldır diyaliz tedavisi altında olmaları, okuryazar olmaları, araştırmaya katılmayı kabul ederek bilgilendirilmiş onam formunu imzalamış olmaları, 18-65 yaş arasında olmaları, önceden bilinen demans, deliryum, organik beyin sendromu, mental retardasyon, psikoz veya bipolar bozukluk tanısı almamış olmaları ve görüşme sırasında alkol ya da kötüye kullanılabilen bir maddenin etkisi altında olmak gibi hastanın kooperasyonunu, gerçeği değerlendirme yetisini ve bilişsel fonksiyonlarını bozarak, görüşme yapmayı ya da ölçekleri doldurmayı engelleyen durumların bulunmaması olarak alınmıştır. Hastalarda psikiyatrik bozukluk varlığını belirlemek amacıyla ilk görüşmede DSM-IV Eksen-I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I) uygulandı. Ayrıca Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADS), Kısa Form-36 (SF-36) Yaşam Kalitesi Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tutumları Ölçeği (COPE) ve sosyodemografik veri formları kullanılarak veriler toplandı. Bulgular: SCID-I’e göre hemodiyaliz hastalarının %59,5’ine, SAPD hastalarının %53,7’sine ve kontrol grubunun %26,8’ine psikiyatrik bozukluk tanısı konuldu. Her üç grupta da en sık depresif bozukluklar görüldü. Stresle başa çıkmada, hemodiyaliz hastalarının SAPD hastalarına göre işlevsel olmayan başa çıkma tutumlarını istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha fazla kullandıkları görüldü. SAPD hastalarının Kısa Form36 fiziksel ve ruhsal bileşen skorlarının ise hemodiyaliz hastalarına göre daha yüksek olduğu gözlendi. Sonuç: Kronik böbrek yetmezliğinin kendisi kadar tedavi yönteminin de oldukça zorlayıcı olması diğer kronik hastalıklardan ayrılmasına ve psikiyatrik bozuklukların oldukça yaygın görülmesine neden olmaktadır. Sonuç olarak hastaların psikiyatrik açıdan değerlendirilmesi psikiyatrik hastalıkların tanı konup tedavi edilmesi ve yaşam kalitelerinin arttırılması için oldukça önemlidir.